Bezoek Den Helder

Den Helder heeft zwaar geleden tijdens de Tweede Wereldoorlog. De haven en het nabijgelegen vliegveld werden in gebruik genomen door de Duitse marine. Daarmee werd de stad doelwit van luchtaanvallen door de Engelse en later ook de Amerikaanse luchtmacht. Naast de marine waren ook de Duitse lucht- en landmacht in Den Helder aanwezig. De stad werd een belangrijk onderdeel van de Atlantikwall, waaraan op 37 verschillende punten werd gebouwd. In totaal kwamen er 88 zware bunkers, waarvan een deel nog steeds is terug te vinden. Het Altantikwall Centrum vertelt u er alles over.

In het voormalige administratiegebouw van de Duitse marine in Huisduinen – het Casino – is nu het Atlantikwall Centrum gevestigd. In het centrum vindt u veel informatie over Den Helder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast is het Atlantikwall Centrum hét startpunt voor de Atlantikwall in de Wadden.

 

Het gebouw zelf is een mooie afspiegeling van de geschiedenis van het militaire erfgoed van de Atlantikwall. Het adminstratiegebouw is een van de indrukwekkendste onderdelen van het geschutsonderhoudscomplex dat de Duitse marine realiseerde op het voormalige galgenveld in Huisduinen. Het dorp werd verboden gebied en alle bewoners moesten hun huizen verlaten. Deze werden ingenomen door Duitse gezinnen.

 

Na de oorlog was er weinig aandacht voor het complex. In 2009 brandde het administratiegebouw grotendeels af. Voor het Atlantikwall Centrum is nieuwbouw in de ruïne geplaatst. Het resultaat is een bijzonder gebouw dat de geschiedenis en vergankelijkheid tastbaar maakt.

Zoals overal in Nederland is er in Den Helder na de oorlog veel verdwenen van de Atlantikwall. Maar gelukkig is een aantal bijzondere complexen bewaard gebleven. Begin deze eeuw werden een bunker en twee gebouwencomplexen op de rijksmonumentenlijst geplaatst: de communicatiebunker naast het huidige station, de ziekenboeg aan de Nieuwe Weg en het artilleriepark in Huisduinen. Vreemd genoeg staat de Flakgruppen­commandostand, in de volksmond ‘Kroontjesbunker’, niet op de lijst. Het is de enige in zijn soort in West-Europa. Dit geldt ook voor de twee bunkers van Batterij Zanddijk bij strandslag De Zandloper.

 

Van de nieuwe zuidlinie zijn bij Blauwe Keet nog enkele manschapsbunkers zichtbaar. Daar ligt ook het laatste stukje tankgracht, met aan het eind een bunker voor flankerend geschut. Aan de duinzijde is nog een stuk drakentandhindernis te zien. De bijbehorende geschutsbunkers liggen nu onder het zand. Bij Kleine Keet ligt de Mammut bunker, eveneens verscholen onder het duinzand. De commandobunker op het Nollenterrein is nog aanwezig, evenals de hospitaalbunker in het Timorpark. Ook de luchtafweerbatterij op Dirkz. Admiraal is nog terug te vinden.